پیدایش موسیقی در جهان از چه زمانی رخ داد؟

چگونه می‌شود در بین آواز طبیعت به دنیا آمد، زندگی کرد و عاشق اصوات نشد؟ صدای آواز پرندگان، برخورد موج دریا روی شن‌های ساحل، وزش باد از لابه‌لای برگ درختان و … اولین موسیقی در جهان که همگی موسیقی طبیعت هستند. شاید این صداهای دلنشین ما را به فکر فرو ببرد که بگوییم خداوند بهترین موسیقیدان عالم است. او برای درک ما از چنین هنر دلنوازی، نشانه‌هایی را در طبیعت برای ما گذاشته تا الگویی مناسب برای علم موسیقی بگیریم.

اولین انسان‌هایی که به  آموزش موسیقی علاقمند شدند و آن را درک و به کار گرفتند اطلاعاتی نمی‌توان به دست آورد. چرا که ما این نیاز به موسیقی را از همان ابتدای خلقت بشر می‌دانیم. برای مثال صدای طبل زدن در قبیله‌ها را در ذهن خود بیاورید، این یک کاربرد ساده از موسیقی در جهان بوده است.

این هنر جدانشدنی از زندگی ما انسان‌ها، قرن‌ها دستخوش تغییر شد و مسلما در آینده نیز به این شکل نخواهد بود. اما موسیقی جزئی از فرهنگ هر کشور حساب می‌شود. توجه به موسیقی سنتی ایرانی و زنده نگه داشتن آن کار ساده‌ای نیست. امروزه توجه به موسیقی سنتی ایرانی و رواج آن برای شناخت به مردمان سرزمینمان توسط افراد بزرگ موسیقی دوره معاصر با تلاش زیادی روبروست. باشد که قدر آن را بیشتر بدانیم.

درک زبان موسیقی در جهان

افسانه‌های زیادی وجود دارد که هر قومی و هر کشوری در چه زمانی به درکی از زبان موسیقی رسیده‎اند. اما چرا می‌گوییم زبان موسیقی؟ با این هنر می‌توان پیام و حس و صحبتی را به عام منتقل کرد. در هر کشوری این درک متفاوت است، و هر بخش آن دارای موسیقی سنتی مخصوصی است که با توجه به عقاید، انرژی و … پدید آمده است. در بعضی مواقع شاهد گره خوردن موسیقی با مذهب هم بوده‌ایم. برای مثال سازهایی که در مراسم مذهبی به کار گرفته می‌شوند با سازهایی که در مراسم سان و رژه استفاده می‌شود متفاوت است.

از بین تمامی کشورها، کشورهایی که زبان موسیقی را به خوبی درک کرده اند، یونان، ژاپن و ایران سه کشور مقدم بر این موضوع هستند. دانشمندان و تاریخ‌نویسان بر این امر حاکم شده‌اند که این سه کشور قدمت زیادی برای فعالیت هنر موسیقی در جهان داشته‌اند. شاید جالب باشد بدانید در ژاپن زمانی که خورشید گرفتگی اتفاق می‌افتاد، مردم برای روشن شدن دوباره روز، شروع به آواز خواندن می‌کردند. تصور مردم ژاپن این بود که خورشید از آنان ناراحت شده است و برای رفع این موضوع باید توجه خورشید را با آواز جلب کرد.

برخی بر این باورند که مردمان هند، آشور و سومر نیز تاریخچه موسیقی غنی‌ای دارند. اما تاریخ و اسناد معتبری برای اثبات این تاریخچه در دسترس نیست.

موسیقی برای راز و نیاز با خدا

در ابتدا ساز و آواز برای راز و نیاز با خدا نواخته و خوانده می‌شد. اما بعدها موسیقی، حال و هوای زمینی‌تری پیدا کرد و با احساس نزدیک‌تری درک شد. مردمان آن زمان با نواختن موسیقی حالتی روحانی پیدا می‌کردند و مشغول ستایش خدای خود می‌شدند. برای این موضوع موسیقی و آواز همراه با حرکاتی هم می‌شد. موسیقی برای ایرانیان با حرکات سماع، به راز و نیاز می‌پرداختند.

یکی از دلایل همراه شدن موسیقی در جهان برای هر قوم و ملتی، درک فضای مثبتی بود که با نواختن و یا حتی شنیدن آن ایجاد می‌شد. وقتی با خدای خود به صحبت می‌پرداختند، این حس با موسیقی تکمیل می‌شد. در این دوره درک موسیقی میان آنان شدت گرفت و برای هر مراسمی بهانه‌ای برای نواختن پیدا می‌کردند.

پس از به دست آوردن درک درستی از موسیقی، اهمیت شعر و آواز نیز مشخص شد. آوازها به خوبی بر روی موسیقی ترکیب گوشنوازی ایجاد می‌کرد. خواندن آوازهایی با مضمون خداپرستی و ستایش او به موسیقی جلای زیباتری می‌بخشید. بنابراین هماهنگ کردن موسیقی و آواز، جلوه حرفه‌ای تری به این هنر داد.