ساز چنگ (هارپ) را بشناسید

اگر این ساز را بیشتر بشناسیم متوجه می‌شویم که تا به امروز تا چه حدی در حقش اجحاف شده است. شاید حتی کمتر کسی باشد که بداند نام دیگر ساز چنگ ، هارپ است. اگر هم بداند اطلاعات زیادی درباره این ساز ندارد.

چنگ یکی از سازهای دوران باستان است که در دسته بندی سازهای زهی قرار دارد. این ساز در گذشته‌های دور در کشور ایران در بین هنردوستان ساز محبوبی بوده است.

تاریخچه چنگ به حدود 6 هزار سال پیش برمی‌گردد. به عقیده بسیاری قدیمی‌ترین آوازه‌های این ساز در خوزستان بوده است.

امروزه این ساز طرفداران بیشتری پیدا کرده، به طوری که در کنسرت‌های سنتی احتمالا شاهد نوازنده‌ای برای این ساز باشیم. اگر شما هم طرفدار این ساز هستید برای آموزش آن باید به دنبال یک آموزشگاه موسیقی باشید که امکان آموزش این ساز را به هنرجویان خود داشته باشد.

انواع چنگ (هارپ)

جالب است بدانید چنگ انواع مختلفی دارد. شما تنها به ساختمان آن دقت کرده‌اید که تعدادی سیم بر روی چوب نصب شده باشید. چنگ ارکستری، سنتی، باستانی و چنگ تزیینی از انواع این ساز است.

اگر از لحاظ شکل ظاهری بخواهیم انواع آن را توضیح دهیم باید بگوییم که هارپ حدود 17 نوع تقسیم بندی دارد. هارپ زاویه دار، منحنی، کندوگ، ون، چنگ لیر و … از انواع چنگ‌هاست. چنگ لیر به شکل حرف U ساخته می‌شود و در یونان معروف است.

خرید چنگ

شاید با دیدن قیمت‌های ساز چنگ از یادگیری آن منصرف شوید. دلیل قیمت زیاد این ساز، شدت دشواری در ساخت آن است. ساختمان چنگ به قدری پیچیده است که گاهی قیمت آن را تا 4 میلیارد تومان هم بالا می‌برد. اما نگران نباشید؛ در صورتی که به یادگیری این ساز علاقمند باشید می‌توانید آن را با قیمت‌های کمتری نیز خریداری کنید.

در صورتی که برای خرید ساز دچار سردرگمی شده‌اید، به شما پیشنهاد می‌کنیم با اساتید با تجربه موسیقی و افرادی که نواختن این ساز را تجربه کرده‌اند، مشورت کنید.

کوک کردن ساز هارپ

کوک کردن این ساز بسیار مهم است. بهتر است هر چند روز یک بار چنگ را کوک کنید. البته در صورتی که کوک را جابجا کرده باشید یا در معرض تغییرات آب و هوایی قرار گرفته باشد، باید برای بهبود صدای آن، ساز را کوک کرده باشید.

هر چقدر فاصله زمانی برای کوک کردن هارپ کمتر باشد، نیاز ساز برای کوک شدن کمتر خواهد بود. علاوه بر آن دیگر لازم نیست برای کوک کردن آن زمان و انرژی زیادی صرف کنید.

آموزش چنگ

به طور کلی این ساز یکی از گران‌ترین سازها برای یادگیری است. اگر بخواهیم از بابت میزان سختی یا آسانی یادگیری آن را بررسی کنیم، عده‌ای بیان کرده‌اند که یادگیری این ساز به مراحل یادگیری ساز پیانو شبیه است. اما عده‌ای هم بر این باورند که یادگیری این ساز آسان‌تر از سازهایی مانند گیتار و ویولن است.

نوازندگان چنگ در ایران

گران قیمت بودن هزینه خرید این ساز و یادگیری آن، دور از انتظار نیست که ما را با تعداد محدودی نوازنده روبرو کند.

فرزانه نوایی زاده اصفهان و متولد سال 1335 است. او آموزش خود را در طول تحصیل در هنرستان عالی موسیقی تهران سپری کرد و پس از آن توسط بورسیه تحصیلی توانست به کشور اتریش برود. او حدود 1 سال در ایران اقامت داشت و به آموزش چنگ در مدرسه عالی موسیقی پرداخت و پس از انقلاب اسلامی به همراه همسرش برای همیشه به اتریش سفر کرد.

آذرنوش صدر سالک، همسر مجید انتظامی است. او از 10 سالگی با آموزش پیانو با دنیای موسیقی آشنا شد و در سن 12 سالگی آموزش چنگ را آغاز کرد.

فتانه شاهین متولد شیراز است. او دوره‌های آموزش ساز چنگ را در ایتالیا، سوئیس و فرانسه گذراند و پس از آن در 2 شهر تهران و شیراز  شروع به آموزش این ساز کرد. هنرجویان این بانو هر ساله امتیازهای درخشانی از مسابقات جهانی دریافت می‌کنند.